نگاهی به آخرین جریانات سیاسی مؤثر در انتخابات 96؛
گزینههای «دست نخورده» توان پیروزی مقابل روحانی را دارند؟!
کدخبر: 2176
بکر و مصرف نشدگی رئیسی در فضای اجتماعی و سیاسی از دیگر مزیتهای اوست که اولا به وی امکان میدهد تا از ظرفیت بهتری برای تصویرسازی مناسب از خود در جامعه برخوردار باشد و ثانیا تا حد زیادی مانع تصویرسازی منفی اجتماعی رقیب از او شود.
هنوز 48 ساعت از تعطیلات نوروز نگذشته است که اتخابات ریاست جمهوری در صدر اخبار رسانه های کشور است، تلویزیون هم با برگزاری اولین مناظره تلویزیونی خود این فضا را رونق بیشتری داد.
به گزارش سرویس سیاسی قزوین خبر؛ کارشناسان سیاسی اگر تا پیش از نوروز 96 آرایش جریانات سیاسی مؤثر در انتخابات 96 را به پنج دسته تقسیم بندی می کردند، این تقسیم بندی با توجه به فعل و انفعالات این جریانات آرایش تازه تری به خود گرفته اند.
1- دولت و اصلاح طلبان
بدون شک حسن روحانی به عنوان مهمترین کنشگر عرصه انتخابات می توان نام برد. امتیازات دولت مستقر، استفاده از ظرفیت های تبلیغاتی - رسانه ای در شهرستان ها، احتمال حضور کاندیدهای «شکست خورده» دوره گذشته در انتخابات و حمایت «تمام و کمال» اصلاح طلبان از مزیت های نسبی وی می توان نام برد. بطوری که روزنامه اصلاح طلب «اعتماد» امروز در تحلیلی نوشت: "تکلیف اصلاحطلبان معلوم است. کسی به گزینهای جز «حسن روحانی» فکر نمیکند. حتی اسم آوردن از گزینه «کاندیدای پوششی» هم به نوعی تبدیل به یک حاشیه جزیی شده است."
این مسئله در حالی است که محمدرضا عارف روز گذشته در مصاحبه با بیان اینکه شورای عالی سیاستگذاری نیز در جلسات اخیر، آقای روحانی را به عنوان کاندیدای اصلی خود معرفی کرد، اظهار داشت: "اصلاحات باید در کنار روحانی، از گزینه دیگری هم حمایت کند که اگر کاندیدای اصلی آنها به هر دلیلی در میان نامزدها حضور نداشت، آنها گزینه دومی هم داشته باشند؛ به همین منظور صحبتهایی انجام و در نهایت نیز تصمیماتی اخذ شد که نتیجه نهایی در هفتههای آینده اعلام خواهد شد."
اما از سوی دیگر رئیس دولت یازدهم با «کابوس های» زیادی روبرو است. پرویز امینی در تحلیلی از وضعیت پایگاه اجتماعی روحانی می نویسد: 1- روحانی نه از خوش مشربی خاتمی با نخبگان و نه زبان «روشنفکری فهم» او برخوردار است و نه از صمیمیت و بیتکلفی ارتباط احمدینژاد با تودهها و زبان ساده و صریح و «همه فهم» او بهرهای دارد. بنابراین نمیتواند تعلقی عاطفی و روحی به دلیل جذابیتهای شخصیتی ایجاد کند. برخی اداها مثل کوهنوردی با چتر! نیز نمیتواند این خلاء روحانی را پر کند. این ضعف جذابیتهای شخصیتی و ناتوانی در ایجاد تعلق عاطفی و روحی، روحانی را در برابر انتقادات و چالش عملکرد، بیدفاع میکند و ثبات آرای او را متزلزل میکند.
2- روحانی رأی منفی حدود ۴۰ درصدی در سطح ملی داشته است که عدد بیسابقهای در بین رؤسای جمهور در دوره دوم است و در بین نامزدهای احتمالی انتخابات در رتبه نخست آراء منفی قرار دارد و حتی بیش از جلیلی و بقایی دارای رأی منفی است. این نشانه مهمی از آسیب پذیری روحانی است و مدیریت کردن این نارضایتی با تثبیت و گسترش آن، اولویت تعیین کننده انتخابات است.
3- درباره اینکه مهمترین مطالبه مردم از روحانی بهبود وضعیت اقتصادی بود و نیز دولت نتوانسته رضایت مردم در این باره را بدست بیاورد، اجماع وجود دارد. این اجماع در مطالبه اقتصادی و این اجماع در نارضایتی از عملکرد اقتصادی دولت، استعداد فراوانی برای یک دورهای کردن روحانی ایجاد میکند. اما این استعداد زمانی بالفعل خواهد شد که رقبای روحانی با آرایشی در انتخابات حاضر شوند که این احساس را در جامعه ایجاد کنند که وضعیت اقتصادی در دوره آنها بهتر از تداوم دولت روحانی است.
به هر حال آنچه که قطعا روحانی طی روزهای آینده با چالش زیادی همراه خواهد بود، مسئله «ناکارآمدی» است که می توان پاشنه آشیل وی در مناظرات انتخاباتی باشد.
2- جمنا، پایداری و جلیلی
اما در طرف دیگر وضعیت متفاوت است، بخش اصلی اصولگرایان سال گذشته با یک تابلو دیگری تحت عنوان "جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی" (جمنا) به مصاف روحانی آمدند، این جریان سیاسی گرچه در ابتدا با چالش های زیادی درون خود با مسئله اجماع گفتمانی و از بیرون با مسئله فاصله دار بودن شعارها با مطالبات عامه مردم و عدم همراهی پایداری و طیف جلیلی دست و پنجه نرم می کردند، این روزها با مطرح شدن «رئیسی» در فضای عمومی و اعلام این نکته از سوی برخی چهره های جبهه پایداری مبنی بر اقبال آیت الله مصباح یزدی به تولیت آستان قدس، و همچنین رأی بالای رئیسی در نشست ماه گذشته جمنا، عملاً این اختلافات در صورت اجماع بر روی وی به حاشیه خواهد رفت.
بطوریکه حسینعلی حاجیدلیگانی، نماینده مجلس در گفت و گو با سایت «انتخاب» در رابطه با انتشار خبری مبنیبر تماس تلفنی آیتالله مصباحیزدی با رئیسی برای دعوت از وی به منظور حضور در عرصه انتخابات ضمن تایید تاکید آیتالله مصباحیزدی بر حمایت از رئیسی به عنوان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری اصولگرایان اظهار کرد: در جلسهای که اعضای جبهه پایداری با آیتالله مصباحیزدی داشتند، ایشان توصیه فرمودند که برای انتخابات ریاست جمهوری به سراغ آقای رئیسی بروید و اگر شرایطی فراهم شد که به صحنه رقابت انتخاباتی ورود پیدا کرد از وی حمایت کنید.
روزنامه اصلاح طلب اعتماد در تحلیلی درباره وضعیت این روزهای جبهه اصولگرا می نویسد: "در حالیکه قرار است جمنا (جبهه مردمی نیروهای انقلاب) روز پنجشنبه، 17 فروردین، نام پنج گزینه نهایی خود را برای انتخابات اعلام کند، گفته شده که ابراهیم رئیسی، (یکی از گزینههای احتمالی) 18 فروردین ماه یعنی یک روز بعد، قرار است نظرش را مبنی بر آمدن یا نیامدن اعلام کند. این در حالی است که تا پیش از آغاز سال 96 شانس مهرداد بذرپاش برای بدلشدن به گزینه نهایی اصولگرایان بیش از رئیسی متولی جدیدالانتصاب آستان قدس رضوی به نظر میرسید. بذرپاش حتی دیداری چندساعته با آیتالله مصباحیزدی داشت؛ روحانیای که به همراه جریان جبهه پایداری تاکنون از همراهی با سایر اصولگرایان خودداری کرده است. تا پایان سال گذشته تلاش اصولگرایان برای جلب نظر رئیسی به بنبست خورده بود اما احتمالا سال جدید گرهگشا بوده است.... با این همه آنچه که مشخص است این است که اصولگرایان اینبار نمیخواهند با لوگوی یک کاندیدای شکست خورده مثل محسن رضایی یا محمدباقر قالیباف یا حتی سعید جلیلی به صحنه انتخابات بیایند و خوب میدانند که کاندیداهای عادی همچون پرویز فتاح هم نمیتواند آنها را مقابل حسن روحانی بالا بیاورد. همین هم شد که آنها دنبال گزینهای گشتند تا سابقه شکست در انتخابات را نداشته باشد. همین هم شد که سراغ سید 57 سالهای رفتند که یک سالی از امضای حکم تولیتش بر آستان قدس رضوی توسط مقام معظم رهبری میگذشت."
از سوی دیگر خبرگزاری آریا متعلق به امیر محبیان، هم یادداشتی در تأیید رئیسی و مزیتهای او منتشر کرده است. در این یادداشت به توانایی رئیسی در جذب بدنه ایدئولوژیک منتقد و مخالف روحانی اشاره شده است. از ظرفیت او بهعنوان فردی که میتواند شکافهای درون جمنا را ترمیم کند... و حتی بخشی از بدنه متعلق به احمدینژاد را جذب کند هم نام برده شده است. در این مقاله همچنین به قابلیت گمنامی رئیسی در مقایسه با سایر گزینهها اشاره شده و او گزینهای بکر و مصرفنشده در فضای اجتماعی و سیاسی توصیف شده است، قابلیتی که به اصولگرایان امکان میدهد از ظرفیت بهتری برای تصویرسازی مناسب از خود در جامعه برخوردار شوند و تا حد زیادی مانع تصویرسازی منفی اجتماعی رقیب از او شوند. در ادامه آن یادداشت آمده است: «کاراکتر رئیسی و رویکرد مردمی و محرومیتنوازی او در مسئولیت کنونیاش در آستان قدس رضوی به وی اجازه میدهد در طبقات ضعیف و مستضعف اجتماعی که گستردهترین طبقات ناراضی از روحانی را تشکیل میدهد، استعداد اولیه برای جلب نظر آنها را دارا باشد که ظرفیت بزرگی است چراکه تقریبا بزرگترین گروه اجتماعی رأیدهنده در انتخابات ایران را داراست».
پرویز امینی نیز یکی دیگر از تحلیلگرانی است که مزیت «بکر و مصرف نشده» بودن رئیسی را مطرح می کند، و معتقد است: "بکر و مصرف نشدگی رئیسی در فضای اجتماعی و سیاسی از دیگر مزیتهای اوست که اولا به وی امکان میدهد تا از ظرفیت بهتری برای تصویرسازی مناسب از خود در جامعه برخوردار باشد و ثانیا تا حد زیادی مانع تصویرسازی منفی اجتماعی رقیب از او شود... نداشتن تجربه منفی و بازدارنده اجتماعی در اقبال به او در حوزه «اقتصاد و فساد»، به عنوان کانون ضعفهای روحانی و نیز مسائل عمده جامعه نیز مزیتی است که به امکانات او در انتخابات ریاست جمهوری میافزاید".
البته دیگر تحلیلگران سیاسی معتقد هستند که "رئیسی لازم است ورود «اجتماعی» را به انتخابات انتخاب کند و در این ورود از بستر اجتماعی و از دل مطالبات و نیازهای جامعه وارد گود انتخابات شود و سپس پذیرای حمایت مجموعههای سیاسی گردد. تجربه موفق ورود اجتماعی خاتمی در دوم خرداد ۷۶، احمدی نژاد در سال ۸۴ و نیز روحانی در سال ۹۲، با اینکه هر سه دارای بستگیهای تشکیلاتی و حزبی نیز بودند، انتخاب این رویکرد را تقویت میکند".
به هر حال آنچه که برای این جریان مهم به نظر میرسید، تصمیم گیری رئیسی طی روزهای آینده است.
3- احمدی نژاد
و آخرین بازیگر انتخابات، محمود احمدی نژاد است، وی که طی یک ماه اخیر خود را در رسانه های مجازی و تصویری زیاد کرده و این روزها در تدارک یک نشست خبری است، همان سناریو ابتدایی خود را دنبال می کند.
سناریوی اول برخورد اعتراضی با مسئله ی انتخابات است، اعلام کاندیداتوری حمید بقائی از طرف طیف محمود احمدی نژاد احتمالا در همین راستا است و این پیامدها را خواهد داشت که اولا با رد صلاحیت وی که خیلی هم بعید نیست پیام اعتراضی لازم ارسال شود، ثانیا با حضور وی احتمالا این گونه فرض شده است که جلوی انتقال رای احمدی نژاد به گزینه های نزدیک به وی که شاید از سوی اصولگرایان کاندیدا شوند گرفته می شود، ثالثا در صورت عدم مشارکت بالا در انتخابات، طیف محمود احمدی نژاد در آینده بتوانند میزان تفاوت مشارکت در انتخابات 96 با 88 را به عنوان بدنه ی خاموش حامی احمدی نژاد به نام خود سند بزنند.
اما سناریوی دوم این جریان هم حضور احتمالی فردی از تیم احمدی نژاد است که توانایی عبور از فیلتر شورای نگهبان و رقابت واقعی را داشته باشد. مهم ترین تردید این جریان در عملی نکردن سناریوی دوم تلاش برای نپذیرفتن هزینه های شکست احتمالی است.
انتهای پیام/خبرنامه دانشجویان ایران
ارسال نظرات