تبدیل روستا به روستا شهر از اتفاقاتی است که شاید نتوان با آن مقابله کرد و یا این امر به سختی انجام شود بنابراین اقدام لازم در این زمینه جلوگیری از مهاجرت ها و هجمه ورود روستاییان به شهر است.
به گزارش سرویس اجتماعی قزوین خبر؛ گذر روستاها به شهر و تبدیل آن ها به روستا شهر از جمله رویدادهای مهم سال های اخیر در قزوین است چرا که این اتفاق تبعات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی زیادی را به دنبال خواهد داشت.
جهت تحلیل جامعه شناختی و هم چنین ابعاد فرهنگی این اتفاق، گفت و گویی اختصاصی با ناهید بهرامی، کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی داشته ایم:
قزوین خبر_ مفهوم روستاهای در حال گذر و عوامل شکل گیری این اتفاق را توضیح دهید.
بهرامی_ روستا های در حال گذر در مفهوم جامعه شناختی، روستا شهر و در مفهوم شهرداری، منطقه شهری نامیده می شود که علت ایجاد آن ها رشد روستاها، پیوستن آن ها به هم و متصل شدن به شهر می باشد که عوامل مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و منابع طبیعی در شکل گیری این اتفاق موثر است.
قزوین خبر_ لطفا نمونه هایی از این گذر را در استان قزوین بفرمایید.
بهرامی_ برای نمونه در استان خودمان می توان به روستاهایی چون مشعلدار، چوبیندر و ناصرآباد اشاره کرد که هر کدام به ترتیب براساس عوامل اقتصادی، اجتماعی و مسکونی-فرهنگی، رشد و گسترش پیدا کرده و تبدیل به شهرک شده اند.
احداث کارخانه ها و شکل گیری شهرک صنعتی لیا در روستای مشعلدار موجب شد تا کشاورزان این منطقه در حالی که زمین های کشاورزی خود را رها کردند به سمت این کارخانه ها ترغیب شوند؛ در روستای چوبیندر نیز وجود زندان و شاخص شدن آن در این روستا موجب فراموشی زمین های حاصلخیز این منطقه و مساعد بودن شرایط کشاورزی آن شد و در نتیجه با زمینه سازی این عامل اجتماعی شرایط برای ترک کشاورزی و سوق پیدا کردن به سمت شهری شدن فراهم شد.
ایجاد ادارات مختلف و به دنبال آن نیاز به تاسیس ساختمان های مسکونی به ویژه برای فرهنگیان روستای ناصرآباد نیز دلیلی برای شکل گیری قامت شهری در این روستا و تبدیل آن به شهرک دانش شد.
بنابراین در هر روستایی پدیده های مختلف، عامل شهری شدن محسوب می شوند و به دنبال آن افزایش خانوارها، وسعت روستا و نزدیک شدن آن به شهر، مناطق شهری ایجاد می شود.
قزوین خبر_ چه زمینه های باعث بروز روستا شهر ها می شوند ؟
بهرامی_ افزایش قیمت زمین های کشاورزی از جمله عوامل اقتصادی فروش این اراضی به ملاکان است که در پی آن ساخت و ساز ویلاها زمینه ساز بروز شهری شدن در قالب روستا می شود و علاوه بر آن می توان به شغل های فصلی روستاییان اشاره کرد که به دلیل ناکافی بودن درآمد و مشکلات اقتصادی به سمت شغل ثابت در شهر گرایش پیدا می کنند که به دنبال آن خرده فرهنگ های شهر نیز به فرهنگ اصیل و سنتی روستا ورود پیدا می کند و موجب دوگانگی شدید ارزشی در روستاییان می شود به گونه ای که مدتی بعد میان اصالت روستایی و نگرش دروغین شهری شدن دست و پا می زنند.
شکل گیری کاربری هایی چون کارگاه ها و کارخانه ها، بازیگاه ها و پیست های موتور سواری نیز از جمله علت های ایجاد روستا شهر ها می باشد.
قزوین خبر_ در یک نگاه کلی، گرایش این روستاها به شهر چه عواقب و مشکلاتی را در پی دارد؟
بهرامی_ در بررسی بومی قزوین می توان به این نکته اشاره کرد که تمام این روستاهای در حال گذر در منطقه دشت قزوین قرار دارند که با توجه به اهمیت این دشت در کشاورزی استان، تغییر کاربری این اراضی کشاورزی به ابعاد تجاری و مسکونی که بر اساس عملکردهای نسنجیده انجام می گیرد عواقبی چون به مخاطره افتادن بحث تولیدات کشاورزی را در پی خواهد داشت.
قزوین خبر_ اگر بخواهیم جزیی تر به قضیه روستاهای در حال گذر نگاه کنیم، چه مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را می توان برای این مساله بیان کرد؟
بهرامی_ تبدیل روستا ها به شهر در وهله اول زیان های جبران ناپذیری به بدنه اقتصادی استان به لحاظ کشاورزی وارد می کند.
بستر اقتصاد را می توان عامل بروز هنجارهای دیگر دانست چرا که روستاییان با اندیشه اشتغال و بعضا استفاده از امکانات روستا و تحصیل وارد شهر می شوند که در پی آن فرهنگ زدگیِ ناشی از قرارگیری در محیط شهری رخ می دهد.
امروز در بسیاری از روستاهای استان شاهد کمرنگ شدن ارزش ها و عقاید مذهبی هستیم، نفوذ ماهواره ها در روستاها به شدت موجب به خطر افتادن کانون خانواده ها شده است چنانچه در روستاییانی که در قدیم متعصب و پایبند به خانواده بودند شاهد افزایش آمار طلاق هستیم.
اعتیاد، فرار دختران از روستا به دلایلی چون تنش های عقیدتی و اخلاقی که در پی تفاوت ها با نسل های پیشینشان بروز پیدا می کند، افزایش سن ازدواج، از جمله مشکلات اجتماعی ایجاد روستا شهر هاست که همگی به دنبال مهاجرت شکل می گیرد.
در بحث آسیب های فرهنگی مناطق شهری نیز می توان به کمرنگ شدن بحث های قبیله ای و بزرگداشت سالخورده ها که در قدیم با عنوان کدخدا و ریش سفید از جایگاه بالایی در روستا برخوردار بودند و هم چنین تغییر پوشش، حرف زدن و ایجاد مد و تجمل گرایی اشاره کرد.
قزوین خبر_ ایجاد روستا شهر چگونه موجب بالا رفتن سن ازدواج می شود؟
بهرامی_ امروز در روستاها شاهد افزایش سطح تحصیلات دختران هستیم و این در حالی است که بیش تر پسرها تحصیل را در نیمه راه رها می کنند و به دنبال اشتغال می روند که البته این روند در شهر ها هم وجود دارد.
عدم پذیرش پسرهایی با تحصیلات پایین تر از سوی دختران و نیز گرایش پسر های روستا به دختران شهری، بعد از ورود به شهر، عوامل بالا رفتن سن ازدواج جوان ها محسوب می شود.
قزوین خبر_ به عنوان سوال آخر بفرمایید که چگونه می توان از بروز روستا شهر، مهاجرت و معضلات پس از آن جلوگیری کرد؟
بهرامی_ متاسفانه این اواخر بیش تر توجهات به شهر و معضلات آن معطوف بود آنچنان که از مشکلات روستایی و اتفاقات آن بازماندیم.
تبدیل روستا به روستا شهر از اتفاقاتی است که شاید نتوان با آن مقابله کرد و یا این امر به سختی انجام شود بنابراین اقدام لازم در این زمینه جلوگیری از مهاجرت ها و هجمه ورود روستاییان به شهر است.
ساخت فرهنگسراها و مراکز آموزشی و تفریحی در شهر گسترش پیدا کرد، آسیب شناسی های تهاجمات فرهنگی از جمله ماهواره انجام شد و تا حدود زیادی در شناساندن عواقب آن به مردم موفق بوده ایم اما از روستاها غافل شدیم و این در حالی است که به ازای ساخت چندین مرکز فرهنگی در شهر می بایست یک نمونه از آن در روستا نیز احداث شود چرا که روستاییانِ امروز نیاز هایی متفاوت از پدران و مادران خود دارند و در این دوره کمتر می توان جوان روستایی را پیدا کرد که تنها وابستگی اش دار قالی باشد.
بنابراین برای روستاییان به خصوص جوان ها باید برنامه ریزی های صحیح فرهنگی انجام داد و با رونق بخشی به مساجد و حلقه های صالحین پایگاه های بسیج آن ها، ارزش ها و فعالیت هایِ در قالب مسجد را از انزوا درآورد.
قزوین خبر_ تشکر برای وقتی که در اختیار ما قرار دادید.
بهرامی_ ممنون از دعوت شما.
انتهای پیام/
ارسال نظرات