گرا به آمریکا برای اعمال فشار بیشتر با مواضع نسنجیده!

کدخبر: 2530

نکته جالب این است که مقامات اصلی مرتبط با برجام در ایران فقط بر ضرورت حفظ برجام تکیه کرده و استدلال می‌کنند که ترامپ امکان خروج از برجام را ندارد، غافل از اینکه ترامپ قصد پذیرش اتهام خروج از برجام را ندارد و می‌خواهد به سادگی ایران را متهم و بدهکار کند.

در شرایطی که مقامات دولتی تا دیروز کشورهای غربی طرف برجام از جمله آمریکا را جامعه جهانی معرفی می‌کردند و از سویی این کشورها در مواجهه با ایران، هیچ اختلافی با آمریکا ندارند، مشخص نیست که معنای سخنان نوبخت مبنی بر ایزوله شدن آمریکا در صورت خروج از برجام به چه معناست؟

محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت روز گذشته (سه‌شنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران درخصوص موضع دولت در صورت خروج آمریکا از توافق هسته‏ای گفت: برجام یک توافق چندجانبه بین‏المللی بین ایران و 6 کشور بزرگ دیگر و آمریکا هم یکی از کشورهای طرف این قرارداد است. در حال حاضر هم فضای بین‏المللی و حقوقی نسبت به سال‎‏های قبل در عرصه جهانی به نفع کشور به شدت تغییر کرده و قطعنامه‏های سازمان ملل و شورای امنیت علیه کشورمان لغو شده است.

نوبخت افزود: برجام یک قرارداد بین‏المللی و چندجانبه، خروج یک طرفه یک کشور از آن به منزوی شدن آن کشور منجر خواهد شد. به هر حال اصل مهم و اساسی برای ما در چگونگی اجرای این توافق برای ما رعایت منافع ملی است و قاعدتا در هر زمانی بهترین تصمیمات در این حوزه از سوی مرجع شکل گرفته در کشور که نماینده همه نهادها و دستگاه‎ها است با تاکید بر منافع ملی ما اتخاذ خواهد شد.

وی درخصوص سخنان یوکیا آمانو دبیرکل آژانس بین‏المللی انرژی گفت: این مرجع بین‏المللی پایبندی ایران به برجام را تایید کرد و این تاییدی است بر منزوی شدن و خروج احتمالی آمریکا از توافق هسته‏ای.

این اظهارات آقای نوبخت ایزوله شدن آمریکا پس از خروج احتمالی از برجام و اظهاراتی دیگر از قبیل «بدون آمریکا هم برجام را اجرا می‌کنیم» و... از سوی مقامات دولتی طی روزهای اخیر در حالی است که اولا هر یک از کشورهای طرف توافق هسته‌ای می‌توانند بر اساس بند ۳۸ برجام عدم اجرای تعهداتی را که مصداق «عدم پایبندی اساسی» باشد، مبنای توقف کلی یا جزئی اجرای برجام قرار دهند و خروج آمریکا به عنوان طرف اصلی تضمین‌کننده اجرای برجام چگونه باعث منزوی شدن این کشور خواهد شد؟ و ثانیا با توجه به اینکه انگلیس، فرانسه و آلمان به عنوان دیگر طرف‌های برجام که به زعم همین مسئولان دولتی جامعه جهانی اطلاق می‌شوند در مواجهه با ایران، هیچ اختلافی با آمریکا ندارند، طرح این ادعا که می‌گویند، خروج آمریکا از برجام این کشور را منزوی خواهد کرد، بیشترشبیه شوخی است. چنین مواضع نسنجیده‌ای جز گرا دادن به آمریکا برای اعمال فشار بیشتر و پایبندی کمتر به تعهدات خود نیست چراکه این پیام را منتقل می‌کند که عدم پایبندی واشنگتن به برجام هیچ هزینه‌ای برایش نداشته و ایران همچنان به تعهدات خود پایبند خواهد بود!(1)

*از دیدن دم کدخدا تا منزوی کردن کدخدا

نقض عهدهای مکرر امریکا در موضوع برجام، جدی‌ترین چالش این روزهای دولتمردان است. اتفاقی که باعث شده، اعضای دولت سخنان متناقضی در خصوص احتمال نقض عهد مجدد امریکا و خروج این کشور از برجام به زبان بیاورند.
 
این روند در حالی شکل گرفته که ایالات متحده پس از عهد‌شکنی‌های مکرر در موضوع برجام که روح و جسم این توافق را نقض کرده بود، حالا تصمیم به خروج از برجام گرفته‌ و تلاش گسترده‌ای را در این موضوع آغاز کرده است. درست چند وقت پیش بود که شایعات در خصوص احتمال خروج یک سویه امریکا از برجام مطرح شد و رسانه‌های امریکایی گزارش‌های متفاوتی در خصوص احتمال عدم تأیید مجدد پایبندی ایران به برجام در گزارش آتی امریکا منتشر کردند.

اتفاقی که باعث شد دولتمردان ایرانی از هم اکنون مشغول توجیه این اتفاق شوند تا در صورت بروز آن، فشار رسانه‌ای کمتری را متحمل شوند. 

به عنوان نمونه علی‌اکبر صالحی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی که یکی از افراد موثر در توافق برجام بود، اخیراً در گفت‌وگویی با نشریه آلمانی اشپیگل به احتمال خروج امریکا از برجام واکنش نشان داده و مدعی شده، «در صورتی که امریکا از این توافق خارج شود ولی بقیه کشورها همچنان متعهد بمانند، در این صورت بدون وجود امریکا نیز به احتمال بسیار زیاد ایران به تعهدات خود در توافق پایبند می‌ماند.» صالحی سپس تهدید کرده «در صورتی که برجام با شکست روبه‌رو شود، زیان کشورهای دیگر به مراتب بیشتر از ایران خواهد بود.»

*نکته‌های مغفول

این گفته‌های صالحی در حالی بود که وی یک موضوع مهم را هنگام بیان این اظهارات در نظر نگرفته بود.
وی فراموش کرده بود که اروپایی‌ها و امریکایی‌ها ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند و همین موضوع باعث شده که با حفظ تحریم‌ها از سوی امریکا، اروپایی‌ها نیز توان حضور و معامله با طرف‌های ایرانی را نداشته باشند و عملاً امریکا و تحریم‌هایش مانع اصلی در خصوص برجام است.

 ارتباطی که رئیس‌جمهور نیز تلویحاً به آن اشاره کرده بود و در ایام تبلیغات انتخاباتی سال 92 ضمن تأیید ارتباط نزدیک امریکا و اروپا، مدعی شده بود که «بسیاری از اروپایی‌ها اجازه می‌خواهند اما امریکایی‌ها به قول معروف کدخدا هستند، پس اگر با کدخدا ببندیم راحت تر هستیم تا اینکه به سراغ یک مقام پایین تر برویم.»

بنابراین مشخص است که خروج امریکا از برجام، عامل انهدام این توافق خواهد بود؛ چراکه ایالات متحده با خروجش از برجام نه تنها می‌تواند تحریم‌های جدیدی را علیه کشورمان اتخاذ کند که خود این موضوع برای نقض برجام کافی است، در طرف دیگر دست اروپا را نیز برای ادامه ارتباط با ایران خواهد بست و حضور طرف‌های اروپایی در برجام اثری به نفع ایران و اروپا نخواهد داشت. کما اینکه در دوره تحریم‌ها نیز شاهد بودیم که اگرچه بسیاری از بانک‌های ایرانی در لیست تحریم‌های اروپا قرار نداشتند، اما به دلیل تحریم آنها از سوی امریکا، نه اروپا و نه حتی کشورهای آسیایی نیز امکان تماس با شبکه مالی ایران را نداشتند و چنانچه ردی از این تماس‌ها توسط امریکایی‌ها کشف می‌شد، این بانک‌ها موظف به پرداخت میلیون‌ها دلار غرامت به امریکایی‌ها می‌شدند.

این موضوع مورد تأکید جواد لاریجانی نیز هست که روز یک‌شنبه در گفت‌وگویی با خبرگزاری تسنیم، به صراحت این گزاره را که «ایران اگر امریکا هم از برجام خارج شود، با اروپا به اجرای برجام ادامه می‌دهد»، یکی از غلط‌ترین سیاست‌های ممکن در حال حاضر دانسته و تأکید کرده بود که «باید به اروپایی‌ها تفهیم شود که برجام بدون امریکا یعنی هیچ.»(2)

*سیاست‌های برجامی ترامپ و پاسخ مشکوک

هادی محمدی نیز طی یادداشتی نوشته است: نکته جالب این است که مقامات اصلی مرتبط با برجام در ایران فقط بر ضرورت حفظ برجام تکیه کرده و استدلال می‌کنند که ترامپ امکان خروج از برجام را ندارد، غافل از اینکه ترامپ قصد پذیرش اتهام خروج از برجام را ندارد و می‌خواهد به سادگی ایران را متهم و بدهکار کند. با این حال دکتر صالحی در آخرین مصاحبه‌اش موضع مشکوکی ابراز کرده که جای تأمل دارد. وی معتقد است حتی اگر امریکا از برجام خارج شود، ایران به برجام پایبند خواهد ماند، یعنی امریکا می‌تواند تحریم‌های خود را استمرار بخشد و ایران هم تمامی محدودیت‌ها و تعهدات خود را طبق برجام به اجرا می‌گذارد. حتی برنامه واکنش به اقدامات ضدبرجامی و تحریم‌های جدید ترامپ آنقدر بی‌رمق است که شاید شبیه همین موضع دکتر صالحی باشد، یعنی با اینکه 402 بازرسی روزانه و 25 بازرسی سرزده از مراکز ایرانی در سال از سوی آژانس در ایران اجرا شده ولی اکنون آمانو خود را مکلف می‌داند که هر مرکز جدیدی که امریکا بخواهد را در دستور بازرسی‌های خود قرار دهد که آغازی برای برجام‌های جدید است. برجام به لحاظ محتوا و مدل و کارکرد آنقدر برای امریکایی‌ها جذاب است که راه‌حل بحران با کره‌شمالی را در اجرای برجام با آن کشور می‌داند. نکته جالب و حائز اهمیت این است که تحریم‌های کره‌شمالی از سوی امریکا پس از شش تست هسته‌ای، هنوز بخش کوچکی از تحریم‌های ایران است که نه تنها بمب هسته‌ای نداریم و آن را دنبال نمی‌کنیم بلکه با نرمش‌های فوق‌قهرمانانه، وارد مذاکره شده‌ایم و بسیاری از محدودیت‌ها و تحقیرها را در کنار بزرگ‌ترین تحریم‌ها پذیرفته‌ایم.


پی نوشت:
1)http://kayhan.ir/fa/issue/1097/10
http://www.javanonline.ir/fa/news/871684

 

ارسال نظرات

آخرین اخبار