FATF تحریم‌های آمریکا را هدفمند می‌کند/ با ورود بخش خصوصی به فروش نفت می‌توان از تحریم‌ها عبور کرد

یزگرد دانشجویی «بررسی تحریم ها و راه های برون رفت از آن» با حضور سیداحسان حسینی مسئول مرکز مطالعات انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه تهران، حمیدرضا اکبری پژوهشگر اقتصادی و دانشجوی دانشگاه مالک اشتر، عرفان سعادتی­‌فر دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و محمد محمدی مسئول واحد اقتصادی بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف به میزبانی «خبرنامه دانشجویان ایران» برگزار گردید.

در این میزگرد مسئولین تشکل های دانشجویی به بررسی شرایط تحریم ها پرداخته و راه حل های خود را پیرامون برون رفت از تحریم ها را ارائه دادند.

گزارش تفصیلی این میزگرد را در ادامه می خوانید:

حسینی: خام فروشی نفت به پاشنه آشیل اقتصاد کشور تبدیل شده است
سید احسان حسینی مسئول مرکز مطالعات انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه تهران، در رابطه با وظایف تشکل های دانشجویی پیرامون اقتصاد مقاومتی و تحریم ها گفت:«متاسفانه تشکل های دانشجویی درک درستی از اقتصاد مقاومتی ندارند، اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصادی مقاوم در برابر تحریم ها و تهدیدهای کشورهای خارجی و تا زمانی که شناختی پیرامون این موضوع وجود نداشته باشد انتظاری برای ورود تشکل های دانشجویی به این بحث وجود نخواهد داشت. شاهد آن هستیم که تشکل های دانشجویی یا وارد بحث تحریم ها نشده اند و یا اگر وارد شده اند به صورت سطحی و سیاست زده با آن برخورد کرده اند.»

او افزود: «یکی از مشکلات اصلی تشکل های دانشجویی به خاطر عدم پیگیری مسائل به صورت تخصصی و کارشناسی است و همین موضوع باعث واکنش های سلبی از طرف تشکل ها و دانشجویان شده است، برای مثال حتی جنبش نه به  FATF با تمام ایده آل هایی که دارد و زحماتی که دوستان کشیده اند در نهایت یک جنبشی سلبی است که می تواند به یک جنبش ایجابی تبدیل شود.»

مسئول مرکز مطالعات انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه تهران افزود:« نقطه ضعف دیگر تشکل های دانشجویی مربوط به ساختار این تشکل هاست، تشکل های دانشجویی واحد های مختلفی از جمله واحد سیاسی، فرهنگی و ... دارند، در شرایط حاضر که اقتصاد از اهمیت ویژه ای برخوردار است اما واحدی مربوط به اقتصاد را در تشکل ها نمی بینیم. نقطه ضعف دیگر نیز ترس از ورود به موضوع تحریم ها است، دانشجویان با بیان اینکه تحریم ها موضوع پیچیده ای است به بررسی آن نمی پردازند و به همین دلیل تا زمانی که برای شناخت تحریم ها کاری انجام نشود یقیناً راههکار مناسبی حاصل نخواهد شد.»

حسینی گفت:«اقتصاد کشور یک نقطه ضعف بزرگ به عنوان خام فروشی نفت دارد، که به پاشنه آشیل تحریم های دشمن تبدیل شده است و دشمن هر موقع اراده می کند دست روی این نقطه ضعف گذاشته و دست به تحریم نفت ایران می زند و از این طریق بر زندگی و معیشت مردم فشار می آید و جمهوری اسلامی وادار به تغییر رفتار سیاسی می شود و آن موقع است که ما باید امتیاز بدهیم. در زمینه ی برجام هم همین اتفاق افتاد و آنها با تحریم هایی که انجام دادند موجب شدند تا امتیازات ویژه ای در زمینه ی هسته ای به غربی ها داده شود به صورتی که می بینید گویا دیگرانرژی هسته ای حق مسلم ما نیست.»

او در ادامه گفت:«ما دو نوع تحریم با عنوان تحریم بانکی و تحریم نفتی داریم، تحریم های نفتی به این صورت است که خرید نفت از ایران تحریم می شود، این تحریم ها به دلیل آن که  فروش نفت ایران به صورت محموله های بزرگ انجام می شود و در این روند خریدار و فروشنده مشخص هستند،از طریق شناسایی محموله ها انجام می شود.در زمینه ی تحریم های بانکی نیز به دلیل آن که ما در حال استفاده از پیامرسان بانکی سوئیفت هستیم تراکنش های مالی رسد می شوند و می توانند راه ارتباط مالی ما را مسدود نمایند چرا که آمریکا از سال 2001 اطلاعات مالی سوئیفت را در اختیار دارد.»

حسینی در مورد راه حل های موجود برای برون رفت از مسئله ی تحریم ها بیان کرد:«با ورود بخش خصوصی به عنوان فروشنده نفت و استفاده از پیامرسان های مالی سایر کشور ها می توانیم تحریم ها را دور بزنیم، با فروش نفت به بخش خصوصی از طریق فروش نفت در بورس، ردیابی نفت ایران در سطح بین الملل و هم چنین ردیابی پولی این درآمد ها برای آمریکا سخت تر می شود.»

این دانشجوی دانشگاه تهران با اشاره به نشست«خواب آشفته نفت» و واکنش های پس از آن با گلایه از وزارت نفت گفت:« دانشجویان با توجه به دغدغه ای که در زمینه ی فروش نفت داشتند برنامه ای پیرامون "خواب آشفته نفت" برگزار کردند اما وزارت نفت برگزار کنندگان این مراسم را که به دنبال راه حل برای فروش نفت بودند را به طرفداری از بابک زنجانی متهم کرد، اما در نهایت وزارت نفت در زمینه عرضه نفت در بورس  کار خوبی انجام داد اما شاهدیم همین اقدامات اولیه را بانک مرکزی انجام نداده است.»

اکبری: FATF تحریم های آمریکا را هدفمند می سازد
حمیدرضا اکبری پژوهشگر اقتصادی و دانشجوی دانشگاه مالک اشتر، FATF را بازوی تکمیل کننده ی تحریم های هوشمند آمریکا دانست و گفت:« از دوران آقای اوباما مدل تحریم های ایالات متحده تغییر کرده و شکل جدیدی به خود گرفته است که به آنها  تحریم های هوشمند گفته می شود، FATF که امروز با آن روبرو هستیم در راستای همین تحریم ها قرار دارد تا بتواند در فضای شفاف‌تری که این کنوانسیون در اختیارش قرار می دهد، تراکنش ها را رصد کرده و با مشخص شدن تراکنش های مالی ایران، تحریم ها را به صورت دقیق تری اعمال نماید.»

او گفت:« در موضوع نفت ما در چهار بزنگاه: قراردادها، بیمه، نفت کش و تراکنش های بانکی تحریم شده ایم، که در بحث قراردادها، بیمه و نفت کش ها با راهکارهای صورت گرفته توانستیم تحریم ها را دور بزنیم، اما یکی از راهکار در فروش نفت حرکت به سمت خصوصی سازی در فروش نفت است، در این مدل نفت باید در قالب های کوچک به بخش خصوصی سپرده شود و از طریق فروش مویرگی، یعنی فروش از طریق تعداد بالای محموله های نفتی انجام گیرد، که این امر می تواند ردگیری محموله های نقتی توسط آمریکا را دچار مشکل کند.»

او ادامه داد:«بهترین راهکاری که دولت نیز به سمت آن حرکت کرده است عرضه ی نفت در بورس است، عرضه ی نفت در بورس مانع شکل گیری فساد مانند آنچه در سال های 90 و 91 رخ داد خواهد شد و این روند می تواند از رصد فروش نفت توسط آمریکا جلوگیری نماید.»

اکبری پیرامون نحوه و مزیت های فروش نفت در بورس گفت:«ساز و کاری که اکنون در فروش نفت در بورس طراحی شده است به صورت کلی خوب است. شرکت خصوصی در ابتدای ماجرا 10 درصد از هزینه را پرداخت می کند، ده درصد بعدی را قبل از دریافت محموله می دهد که در مجموع 20 درصد را به صورت ریالی و قبل از دریافت محموله و 80 درصد مابقی را پس از دریافت محموله پرداخت می نماید. پیرامون تضمین پرداخت مبلغ، خریدار موظف است قبل از اقدام به خرید مبلغی معادل 125 درصد از 80 درصد ارزی را به اعتبار ریالی از طریق ال سی (اعتبارات) خود ایجاد می نماید.»

این دانشجوی دانشگاه مالک اشتر گفت:«ایراد این طرح در موظف کردن شرکت ها به پرداخت 80 درصد باقی مانده به صورت ارزی است، وقتی شرکت ها را موظف کنیم که باید 80 درصد را به صورت ارزی تحویل دهند، در واقع این بهانه را به آمریکایی ها داده ایم تا از این طریق خریداران نفت را شناسایی کنند. پیشنهادی که در این زمینه مطرح می شود این است که یک میلیون بشکه ای که پس از وقوع تحریم ها از فروش نفت ایران کم شده است در بورس عرضه  شود و مبلغ آن به صورت ریال دریافت شود. بخش خصوصی می تواند مبادلات ریالی خود را با تراکنش ریالی با بانک مرکزی انجام دهد هر چند به خاطر نیاز دولت به ارز در بلند می توان از طریق پیام رسان هایی غیر از سوئیفت تحریم ها رو دور بزنیم.»

اکبری گفت: «نکته ی مهم دیگر این بحث تداوم عرضه نفت در بورس است، تجار باید از تامین نفت برای مشتریان خود اطمینان داشته باشند. شورای عالی اقتصاد باید مشخص کند که برای مدت معین میزان مشخصی نفت در بورس عرضه می گردد تا شرکت های خصوصی بتوانند با اطمینان وارد مذاکره با خریداران نفتی شوند. اقتصاد وابسته به نفت هم موضوع مهمی است، واقعیتی که امروز با آن روبرو هستیم بحث وابستگی به فروش نفت است و ما باید به جای فروش نفت به سمت تولید محصولات وابسته از جمله پتروشیمی ها برویم تا در دراز مدت از تاثیر تحریم ها بر اقتصاد کشور کاسته شود.»

توجه به زیرساخت ها در کنار دور زدن تحریم ها
عرفان سعادتی­‌فر دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، پیرامون وظایف تشکل های دانشجویی در زمینه ی تحریم ها، گفت: «به نظر من وظیفه ی تشکل های دانشجویی در دو قسمت: گفتمان سازی و مطالبه گری است. اما متاسفانه تشکل های دانشجویی در این زمان به جای مطالبه گری بیشتر درگیر کارهای ویترینی هستند. ما برای موفقیت اول بایستی گفتمان سازی انجام داده و سپس در کف میدان آنها را مطالبه کنیم.»

او افزود:« اکنون مردم شرایط سختی را تحمل می کنند اما شاهد این هستند که برخی از مدیران کشور در شرایطی بسیار متفاوت تری نسبت به زندگی مردم قرار دارند، این اتفاقات باعث بی اعتماد مردم نسبت به مسئولین می شود. انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی به همین سبب خواستار شفافیت اقتصادی از طریق طرح مالیات بر عایدی سرمایه است که سه سال پیش هم در مجلس مطرح شده اما با فشار وزیر راه وقت آن زمان تا کنون مسکوت مانده است.»

سعادتی فر پیرامون دور زدن تحریم ها گفت:«دور زدن تحریم ها خوب است اما باید به زیر ساخت ها توجه شود، کارهای زیر ساختی از جمله پروژه های عمرانی و زیر ساخت ها به شدت اهمیت دارد زیرا در صورت تقویت زیرساخت های کشور ازطریق سرمایه های داخلی در صورتی که تحریم ها ادامه پیدا کند قادر خواهیم بود تا مشکلات را پشت سر بگذاریم. باید در این راه از سرمایه های داخلی و سرمایه هایی که اکنون در بانک ها به صورت راکد وجود دارد استفاده کنیم تا بتوانیم از مقطع کنونی عبور نماییم.»

حضور مردم در صحنه ی اقتصاد می تواند مشکلات کشور را حل کند
محمد محمدی مسئول واحد اقتصادی بسیج دانشجویی دانشگاه شریف با نگاهی به وظایف تشکل ها گفت: «یکی از دلایل مهمی که تشکل های دانشجویی در فضای اقتصادی و جنگ اقتصادی تحرکی ندارند این است که صحنه و آن چیزی که تشکل ها باید انجام بدهند واضح نیست، این که چه کاری می توانند انجام دهند و آیا در برابر کارهای دیگر این مسئله در اولویت است یا نه؟ را باید مورد توجه قرار دارد، آیا باید تلاش خودشان را بر کارهایی مانند 16 آذر که برنامه ای سبقه دار است بگذارند یا به بررسی مسائل اقتصادی بپردازد؟ که باید دید در نهایت دولت به حرف آنها گوش می دهد یا نه و تلاش ها ثمری دارد؟وقتی به این موضوع جواب بدیم اون موقع تشکل ها به این سمت می آیند. منتهی مزیت جنبش دانشجویی در این است که می تواند راه حل ها را درک کند و سپس با ابزار هایی که در دانشگاه ها و فضای کشور در اختیار دارد جریاناتی را در جهت رسیدن به اهداف به وجود آورد.»

او افزود:« ما در فضای جنگ اقتصادی نیاز داریم که مردم به یک آرامش دست پیدا کنند و بدانند بن بستی و جود ندارد، نشان دادن این ظرفیت ها و پتانسیل ها نه در شعار بلکه بایستی در زندگی واقعی مردم صورت گیرد. بایستی دانشگاه و جامعه از این مسائل و راه حل های تخصصی آگاهی پیدا کنند که این خود چند نتیجه را در بر خواهد داشت، فرآیند به تصویب رسیدن و مطالبه را تسهیل می کند و در نهایت جامعه به این نتیجه خواهد رسید که بن بستی وجود ندارد.»

محمدی با توجه به اهمیت حضور مردم در فضای اقتصادی گفت:« نگاه ها در بلند مدت به جای دولت باید به مردم باشد و فضای مردمی باید مورد توجه قرار بگیرد. ممکن است قشری از مردم در فشار اقتصادی باشند اما در همین زمان عده ای می توانند به کمک اقتصاد کشور بیایند هر چند مشکل در اینجا این است که بستر کارهای مردمی در اقتصاد تعریف نشده است.  یکی از کارهای دانشجویی این است که بستر سازی این امور را انجام دهند که البته نسبت به بقیه مسائل سخت تر است.»

مسئول بسیج دانشگاه صنعتی شریف گفت:« نکته ی دیگر این است که باید بین وزارت نفت و شرکت نفت تفاوت قائل شد، می توان گفت وزارت نفت با توجه به اقدام به فروش نفت در بورس به دنبال پیدا کردن راه حل است اما از آنجا که ارتباطات بین الملل در اختیار شرکت نفت است و علی القاعده به دنبال در دست داشتن انحصار می باشد و گاها سنگ اندازی هایی را در زمینه ی خصوصی سازی انجام می دهد.»