چه زمانی بازی کامپیوتری به عنوان یک مشکل مطرح می ­شود؟

بسیاری از کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان به بازی دیجیتالی می­پردازند. اما برخی از این افراد به صورت افراطی  (مثلا بیش از 6 ساعت در روز) بازی می­کنند. ماهیت اساسی اعتیاد به بازی یا بازی مشکل­ساز این است که فرد ترجیح می­دهد در دنیای بازی زندگی کند تا در دنیای واقعی. ترجیح دنیای مجازی زمانی روی می­دهد که فرد خود را در شرایطی می­یابد که فاقد فرصت یا دارای فرصت­های محدودی برای برقراری ارتباطات معنادار است و یا مهارت لازم در تجربه­های دنیای واقعی را ندارد به طریقی که به جای پرداختن به فعالیت­های واقعی به عنوان منبع پیشرفت، حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی به بازی می­پردازد. این فرد هر چه بیشتر در بازی غرق می­شود، به صورت تصاعدی و تا زمانی به بازی می­پردازد که تمام فرصت­های لازم برای پیگیری اهداف دنیای واقعی از دست رفته باشد.

چرا بازی­ها این قدر جذابند؟

ناگفته پیداست که بازی­ها به چند دلیل جذاب هستند و حتی دارای ویژگی­های مثبتی هستند که از این بین می­توان به موارد زیر اشاره نمود:

• بازی توجه افراد را به شدت به خود جلب می­کند.
• می­تواند نگرش لازم برای موفق شدن را آموزش دهد.
• به بازیکن احساس توانمندی و کفایت می­دهد.
• برای فرد انگیزه فراهم می­کند.
• شرایطی برای تمرین مکرر فراهم می­آورد.
• بازیکن به جای تماشاگر منفعلانه نوعی شرکت­کننده فعال است.
• او برای تکمیل بازی ناچار است قدم­های ضروری برای انجام ماموریت­ها و تکالیفی را بردارد.

آیا بازی کردن می­تواند آسیب ­زا باشد؟

بازی افراطی بازیکنان خود را در فضای مجازیِ فریبنده‌ای غرق می‌کنند که به نظر جذاب‌تر و هیجان‌انگیزتر از زندگی و دنیای واقعی است. این فرایند اغلب رفتار اعتیادی را تقویت می‌کند و می‌تواند یک روش مقابله با نیازهای ارضا نشده و فراموش‌شده باشد. به همین ترتیب، بازی کردن به بازیکن اجازه می‌دهد مشکلات خود را فراموش کند و در موقعیت­های دشوار روشی کارساز برای مقابله با تنش ناشی از این قبیل شرایط تلقی می­شود. با این حال، پرداختن به رفتارهای اعتیادی با هدف گریز یا فرار از موقعیت‌های نامطلوب در طولانی‌مدت منجر به بدتر کردن مشکل می‌شوند. برای فرد دارای اعتیاد به اینترنت یا بازی موقعیت‌هایی همانندمرگ عزیزان، طلاق یا مشکلات تحصیلی می­توانند زمینه­ساز استفاده از بازی به عنوان انحراف ذهنی باشند که به صورت موقت این مشکلات را به حاشیه می­راند. از آن جایی که گریز فعالیتی موقتی است، بازیکنان به جای مقابله و حل مشکلات زیربنایی زندگی خود، به عنوان ابزاری برای ایجاد حس مثبت به بازی باز می‌گردند. این گریز ذهنی فوری از مشکلات و برای رفتار اعتیادی آتی پاداش محسوب می­شود.

اگر مشکل دارم چه کنم؟

پرداختن افراطی به بازی می­تواند زمینه­ساز مشکلات تحصیلی/شغلی، تعارض­های بین فردی همانند درگیری­های خانوادگی، پررنگ شدن مشکلات اقتصادی به دلیل صرف زمان و پول زیاد در بازی، کاهش علاقمندی به سایر تفریح­ها و ابراز هیجانات ناخوشایند در صورت قطع بازی یا فراهم نبودن شرایط بازی شود. همچنین این مشکل با افسردگی، اضطراب و اختلالات شخصیت نیز ارتباط دارد. از این رو، ضروری است که افراد در صورت مشاهده علائم بازی افراطی در خود یا اطرافیانشان مخصوصا اگر بازی افراطی با مشکلاتی همانند بالا همراه باشد، به مراکزی که به صورت تخصصی به درمان این اختلال می­پردازند، مراجعه کنند.