از سال‌های گذشته پیاده روی اربعین وجود داشته و هر سال هم شور بیشتری می‌یابد. جمعیت کثیری هر ساله در این مراسم شرکت می‌کنند که این موضوع باعث تیز شدن دندان طمع افرادی شده است.
دو هفته تا روز اربعین مانده اما بازار کاسبان این روز، از مدت‌ها پیش داغ شده است، ازگران فروشی بلیت هواپیما گرفته تا فروش اقلام مرتبط و غیر مرتبط با این مراسم به حدی افزایش یافته که حتی دستگاه‌های نظارتی هم قادر به کنترل این حاشیه روی‌ها نیستند. اربعین روز بزرگی برای ایرانیان است و از سال‌های گذشته پیاده روی اربعین وجود داشته و هر سال هم شور بیشتری می‌یابد. جمعیت کثیری هر ساله در این مراسم شرکت می‌کنند که این موضوع باعث تیز شدن دندان طمع افرادی شده که از آنها به عنوان کاسبان اربعین یاد می‌شود.
در کنار کسانی که قصد پیاده روی دارند افرادی هم هستند که برای شرکت در مراسم مذهبی در عراق به خرید بلیت هواپیما اقدام می‌کنند. تهران-نجف و تهران-کربلا و همچنین مشهد-نجف و مشهد-کربلا و برعکس مسیرهای پرترددی هستند که مسوولان برای جلوگیری از هر گونه ایجاد مشکلات، برای آن قیمت مصوب اعلام کرده‌اند.
بر همین اساس انجمن شرکت‌های هواپیمایی و سازمان هواپیمایی کشوری با موضوع تعیین نرخ پرواز عتبات عالیات برای ایام اربعین جلسه‌ای برگزار و نرخ‌گذاری برای پروازهای مذکور در بازه زمانی 13 آبان تا 22 آبان‌ماه انجام شد. مطابق توافق صورت‌گرفته، نرخ بلیت پرواز رفت و برگشت مشهدــ نجف و مشهد - بغداد 1.5 میلیون تومان و نرخ بلیت پرواز رفت و برگشت تهران - نجف و تهران - بغداد نیز یک میلیون و 200 هزار تومان تعیین شد. ضمن اینکه قیمت بلیت پرواز از سایر شهرهای کشور به شهرهای نجف و بغداد نیز یک میلیون و 200 هزار تومان است.
بر همین اساس نرخ بلیت افراد زیر12 سال معادل 75 درصد نرخ بلیت بزرگسالان و نرخ بلیت پرواز تهران ــ نجف 600 هزار تومان و قیمت بلیت یک‌طرفه مشهد ــ نجف نیز 750 هزار تومان تعیین شده است.
تفریح ارزان‌تر از زیارت
قیمت بلیت اربعین در مقایسه با بلیت سفر به سایر کشورها مثل ترکیه قیمت بسیار بالاتری دارد. قیمتی که نشان می‌دهد نگاه به موضوع اربعین نگاهی بیشتر تجاری و اقتصادی است. اینکه قیمت بلیت اربعین با چه ضوابطی تعیین شده مشخص نیست اما با نگاهی به قیمت بلیت در مسیرهای گردشگری مثل ترکیه، گرجستان و ارمنستان می‌توان فهمید که قیمت سفر اربعین به صورت هوایی خیلی بالاست.
برای استحصال اطلاعات دقیق و درست به چند آژانس هواپیمایی رجوع می‌کنیم. قیمت تور استانبول پایه هر نفر به مدت 2 شب و سه روز در اتاق 2 تخته، نهصد و 85 هزار تومان و در اتاق یک تخته یک میلیون و پنج هزار تومان با خدمات استقبال فرودگاهی، بلیت، صبحانه، بیمه مسافرتی، راهنما و لیدر به زبان فارسی است. حالا نگاهی به تور گرجستان می‌اندازیم این سفر هم برای قیمت تور برای هر نفر در اتاق 2تخته یک میلیون و صد و 90 هزار تومان و برای هر نفر در اتاق 1 تخته یک میلیون و سیصد و 90 هزار تومان با خدمات بلیت رفت و برگشت، استقبال و ترانسفر فرودگاهی، اقامت در هتل با صبحانه، بیمه مسافرتی و راهنمای فارسی زبان است. به راحتی و با نگاهی به این مقایسه‌ها این سؤال مطرح است که چرا سفر به کربلا و نجف با امکاناتی کمتر از سفرهای تفریحی و مدت زمانی محدودتر قیمتی بالاتر دارد؟
سبقت غیرمجازها
در سال گذشته بر اساس آمار اعلام شده از سوی سفارت جمهوری اسلامی ایران در عراق، حدود 2.5 میلیون نفر در مراسم روز اربعین شرکت کردند. این رقم بسیار بالایی است که این تعداد اگر 500 هزار نفر هم به صورت هوایی به عراق رفته باشند می‌توان به این نتیجه رسید که رقم بالایی به جیب شرکت‌های هواپیمایی سرازیر شده است.
این موضوع باعث شده تا به‌رغم ممنوعیت فروش بلیت هواپیما از سوی شرکت‌هایی غیر آن چیزی که سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرده است، برخی از شرکت‌ها، سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی با سبقت از این آژانس‌ها دست به فروش زده‌اند آن‌هم با قیمتی صد تا دویست هزار تومان بیشتر از قیمت مصوب.
اربعین به محلی برای کاسبی برخی بدل شده که هر ساله به صورت فصلی ظاهر و بعد ناپدید می‌شوند؛ مردمی هم که برای رسیدن به آرزوی خود در دام آژانس‌ها و افراد متخلف گرفتار می‌شوند، شاید به دلیل عشقی که برای رسیدن به کربلا دارند تن به این زیاده خواهی‌ها می‌دهند.
در این بین خالی بودن جای نظارت و همچنین برخورد جدی مسوولان کشور که پیش از این از برخوردهای جدی سخن گفته بودن صدای مردم و حتی امامان جمعه برخی از شهرها را درآورده است. شرایط حاضر شرایط نابسامانی است که انگار قرار نیست با آن مقابله شود. هرج و مرج ناشی از حضور کاسبان اربعین باعث شده تا آشفته بازاری به وجود آید که فقط مردم آسیب آن را ببینند. البته در همه جای دنیا فروش بلیت‌های سفرهای خارجی امری رقابتی است اما مسوولان امر به خاطر اهمیت سفر اربعین تصمیم گرفتند تا این قیمت مصوب اجرایی شود اما متأسفانه این تصمیم گیری تنها یک تصمیم گیری بوده و اجرای درستی در آن دیده نمی‌شود یا حداقل آن‌گونه که باید و شاید نظارتی نمی‌شود.
هزینه‌های اضافی
زائران اربعین برای رسیدن به کربلا هزینه‌های زیادی را در کنار هزینه خورد و خوراک، اقامت و بهداشت متحمل می‌شوند اما گرفتن هزینه‌های اضافی از زائران اربعین اتفاقی است که امسال بیشتر از سال‌های گذشته صدای اعتراض برخی از افراد را درآورده است.
حجت‌الاسلام موسوی، امام جمعه خرمشهر از هزینه‌های دریافتی از زائران اربعین در خطبه‌های نماز جمعه شدیداً انتقاد کرده و گفته است: «از هر زائر ۱۸ هزار تومان برای بیمه و مبلغی برای هلال احمر گرفته می‌شود. برای نگهداری از خودروهای زائران هزینه گرفته می‌شود، در حالی که زائران هنگام بازگشت با ماشین‌های آسیب دیده و به سرقت رفته مواجه می‌شوند ما مردم خرمشهر خودمان می‌توانیم از خودروهای زائران نگهداری کنیم.» وی ادامه داد: «برای برخی سفرها افزایش قیمت بلیت هواپیما و قطار صورت نمی‌گیرد اما برای زیارت اربعین افزایش قیمت وجود دارد.»
امام جمعه خرمشهر از گرفتن عوارض از زائران توسط منطقه آزاد اروند خبر داد و اضافه کرد: «این هزینه برای سفرهای غیرضروری خارجی و سفره‌های رنگین مسوولان منطقه آزاد اروند هزینه می‌شود. عوارض اربعین حسینی در مرز شلمچه هم برای کانادانشینان است. این عوارض فقط در مرز شلمچه گرفته می‌شود، اما در مرز چذابه و مهران خبری از آن نیست. باید این عوارض برداشته شود. ما مردم خرمشهر هشدار می‌دهیم که منطقه آزاد اروند باید تا ۲۴ ساعت آینده این عوارض را بردارد.»
ورود تعزیرات
یکی از ابزارهای نظارتی کشور سازمان تعزیرات حکومتی است، این سازمان با برگزاری گشت‌های سیار در سطح شهر و بر اساس گزارشات مردمی و همچنین مأموریت‌هایی که برایشان تعریف شده است، به واحدهای مختلف صنفی مراجعه و تخلفات مختلف را رصد می‌کند.
آقای بهمن حسن بیگی، رییس شعبه 36 و گشت‌های مشترک تعزیرات حکومتی استان تهران می‌گوید: «تعزیرات حکومتی برای نظارت فروش بلیت عتبات عالیات در ایام اربعین براساس گزارش مردمی که مبنی بر گرانفروشی بلیت می‌رسد، گشت مشترک استان تهران با حضور دستگاه‌های نظارتی مثل سازمان صنعت، معدن و تجارت، سازمان حمایت از مصرف کننده، سازمان هواپیمایی کشوری، میراث فرهنگی و انجمن صنفی دفاتر مسافرتی راه انداخته و مأموران ما برای بررسی این گزارش‌ها اعزام می‌شوند.»
او ادامه می‌دهد: «با توجه به اینکه فروش بلیت هوایپمای عتبات عالیات در جلسه سازمان هواپیمایی از سوی برخی از دفاتر خاص که از سوی همین سازمان مشخص شده مجاز است، فروش از طریق سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی و سایر دفاتر هواپیمایی ممنوع است و در صورت مشاهده یا گزارش مردمی، واحدهای متخلف با لحاظ دستور قضایی و پلیس فتا برخورد خواهد شد.»
رییس شعبه 36 و گشت‌های مشترک تعزیرات حکومتی استان تهران می‌گوید: «مردم برای اعلام شکایت خود مبنی بر گران فروشی بلیت هواپیمای عتبات عالیات به ویژه برای ایام اربعین می‌توانند در تماس با سامانه‌های 135 سازمان تعزیرات حکومتی یا 124 سازمان صنعت، معدن و تجارت یا مراجعه به سایت هواپیمایی کشوری شکایت خود را مطرح کنند.» حسن بیگی ادامه می‌دهد: «با توجه به رسیدن ایام اربعین گشت‌های تعزیرات حکومتی به صورت مداوم و ویژه در حال گشت‌زنی هستند و مردم می‌توانند به صورت 24 ساعته شکایات خود را مطرح کنند.»
کاسبان اربعین
در این بین کاربران فضای مجازی نیز برای ابراز احساسات خود درباره اتفاقاتی که در مورد اربعین افتاده هشتک کاسبان اربعین را در شبکه‌های اجتماعی داغ کرده و اعتراض خود را به حضور دلالان در موضوع اربعین ابراز کرده‌اند. این اظهارنظرها به حدی زیاد است که توجه ما را به خود جلب کرده است.
کاربری با انتقاد از دریافت هزینه از سوی هلال احمر از زائران گفته است: «همه و همه جا خدمات هلال‌احمر رایگان است به جز وقت اربعین و در عراق.» کاربر دیگری نیز با اشاره به افزایش قیمت بلیت اتوبوس در جنوب کشور گفته است: «بلیت اتوبوس بندر عباس-خرمشهر 55 هزار تومان و به شلمچه 110 هزار تومان یعنی دوبرابر است. مگر فاصله خرمشهر تا شلمچه چقدر است؟»
کاربر دیگری با انتقاد از افزایش هزینه‌های اربعین و حضور پر رنگ کاسبان اربعین این‌گونه گفته: «جالب است، یکی درآمد یک سالش را وقف زائران اربعین می‌کند و یکی هم بودجه سالانه‌اش را از اربعین کاسبی درمی‌آورد.»
کاربری دیگر گفته است: «بازم خدا را شکر که موکب‌های اربعین مردمی است وگرنه باید دنبال وام دولتی برای زیارت عتبات عالیات می‌بودیم.»
اما در این بین نظری متفاوت‌تر از آنچه گفته شد از سوی یک کاربر ارائه شده که قابل تأمل است. این کاربر گفته است: «آیا رابطه‌ای وجود دارد بین کاسبان تحریم و کاسبان اربعین، مسوولان دست سوءاستفاده گران را کوتاه کنند وگرنه این کاسبان جوابی انقلابی دریافت خواهند کرد.»
این پیام هم نشان می‌دهد که برخی برای رفتن و رسیدن به مراسم اربعین چقدر مشتاق هستند اما موانعی که به واسطه حضور کاسبان اربعین ایجاد شده، مردم را به زحمت انداخته است. کاربری در پیام خود آورده است: «امسال برای اینکه بتوانم از پس بلیت هواپیمای اربعین بربیایم وام گرفتم. ازخرج کردن و قرض کردن در راه زیارت شاکی نیستم اما از کاسبان اربعین دلگیرم.»
این پیام‌ها و هزاران پیام دیگر در شبکه‌های اجتماعی حساسیت بالای مردم و مشتاقان به حضور در مراسم اربعین را نشان می‌دهد که منتظر اقدامی مؤثر از سوی مسوولان امر برای روان سازی پروسه شرکت در مراسم هستند.
مراسم روز اربعین یکی از مهم‌ترین آیین‌هایی است که هر ساله صدها هزار نفر از ایرانیان را به کربلا می‌کشاند. این مراسم مذهبی نباید تحت‌تأثیر سودجویی برخی قرار بگیرد و مشکلات و هزینه‌های بالای آن رغبت مردم برای حضور در این مراسم را کاهش دهد. مسوولان کشور به ویژه در شرکت هواپیمایی کشوری باید نظارت بیشتر و اعمال قانون‌های دقیق‌تری را برای متخلفان در نظر بگیرند تا شاید سال‌های آینده اپیدمی تیغ‌زنی مسافران در ایام خاص به دست فراموشی سپرده شود.
ارسال نظرات